Thủy điện Yaly thuộc bậc thang thứ ba và cũng là bậc thang lớn nhất trong tổng 9 bậc thủy điện trên con sông Se San, một nhánh của sông Mê Công. Công trình đầu mối của Nhà máy thủy điện Yaly nằm tại xã Yaly, huyện ChưPảh, Gia Lai. Trong khi lòng hồ Yaly có phần lớn diện tích thuộc vào huyện Sa Thầy, KonTum.
Giới thiệu thủy điện Yaly
Theo quy hoạch sông Se San được chia thành 9 bậc thủy lợi – thủy điện. Công trình thủy điện Yaly nằm trên bậc thang lớn nhất của sông Sê San đó là bậc thứ 3. Công trình đầu mối của Thủy điện Yaly có vị trí nằm cách thành phố Pleiku, Gia Lai 40km về hướng Tây Bắc. Để đến Nhà máy thủy điện Yaly, từ trung tâm Thành phố Pleiku đi dọc quốc lộ 14, sau đó rẽ vào tỉnh lộ 673.
Nhà máy thủy điện Yaly chính thức khởi công xây vào ngày 4 tháng 11 năm 1993. Trải qua 10 năm xây dựng, đã khánh thành vào ngày 27 tháng 4 năm 2003.
Ngày 12/05/2000, tổ máy đầu tiên của Thủy điện Yaly đã chính thức phát điện, và tổ máy cuối cùng tiến hành phát điện vào lưới điện quốc gia vào ngày 12/12/2001.
Từ khi đưa vào hoạt động, mỗi năm Thủy điện Yaly cung cấp cho điện lưới quốc gia 3,650 tỷ kWh.
Nhà máy thủy điện Yaly có tổng công suất thiết kế là 4 tổ máy, mỗi tổ 180 MW. Công suất lắp máy đạt 720 MW. Diện tích lưu vực của hồ chứa nước là 7.455 km2.
Từ nhiều thập kỷ trước đây, đã có nhiều đề tài nghiên cứu về vấn đề khai thác sử dụng năng lượng của sông Se San. Trong đó, Công ty Tư vấn Khảo sát Thiết kế xây dựng Điện 1 (nay đổi tên thành Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng điện 1) thuốc Tổng Công ty Điện lực Việt Nam (nay đổi thành Tập đoàn Điện lực Việt Nam – EVN) đã dành tới 11 năm nghiên cứu và khảo sát kỹ lượng để lập Luận chứng kinh tế – kỹ thuật cho công trình Nhà máy Thủy điện Yaly. Đến ngày 24/9/1992, Luận chứng này được phê duyệt theo Quyết định số 346/CT.
Đặc biệt, toàn bộ công tác nghiên cứu, khảo sát thiết kế các giai đoạn đầu tư cho công trình Thủy điện Yaly đều được thực hiện bởi các nhà thầu tư vấn giàu năng lực và kinh nghiệm trong nước. Các khâu tuân thủ chặt chẽ những tiêu chuẩn kỹ thuật của Việt Nam và áp dụng tiêu chuẩn nước ngoài với những hạng mục mà Việt Nam chưa đưa ra tiêu chuẩn tương ứng.
Quá trình quản lý và vận hành khai thác điện tại Thủy điện Yaly cũng được tiến hành theo những quy trình nghiêm ngặt do Bộ Năng lượng nước ta ban hành.
Nhà máy thủy điện Yaly – Điểm du lịch hút khách
Không chỉ đóng vai trò cung cấp nguồn điện năng lớn vào lưới điện quốc gia, Thủy điện Yaly còn là điểm du lịch rất thu hút, giúp thúc đẩy ngành du lịch tại Gia Lai.
Thủy điện Yaly sở hữu thác nước Yaly có độ cao lên tới 42m. Đây là thác nước lớn nhất tại Việt Nam. Trước đây Thác Yaly đã là một thắng cảnh nổi tiếng được nhiều người biết đến. Khi thủy điện Yaly được xây dựng đã tạo nên khung cảnh hài hòa, kỹ vĩ giữa thiên nhiên và sản phẩm của bàn tay, khối óc con người.
Vẻ đẹp hoang sơ của thác nước Yaly, hòa cùng vẻ tráng lệ của những đập dâng, đập tràn xả lũ và hồ chứa nước mênh mông mang đến nét đẹp cuốn hút. Ngắm nhìn cảnh sắc ấy, mới thấy ngỡ ngàng trước sức mạnh của khối óc con người khi chinh phục thiên nhiên.
Đi dọc từ cổng Nhà máy Thủy điện Yaly, du khách sẽ được ngắm nhìn con đường uốn lượn nằm giữa một bên là núi non hùng vỹ và một bên là lòng sông đáy sâu hun hút. Vẻ đẹp đối lập khiến bất cứ ai cũng phải thảng thốt.
Ngoài ra, du khách còn được ngắm nhìn đập dâng và cổng giữ nước rộng lớn. Tiếp đó là con đường hầm dài 300m, mà du khách có thể tham quan tổ hợp kỹ thuật, máy móc, thiết bị cùng các tuabin vận hành khổng lồ…
Tại đây, bạn cũng có thể trò chuyện với những kỹ sư và chuyên gia để hiểu rõ hơn và cách vận hành của nhà máy thủy điện, làm sao để biến thủy năng thành điện năng…
Không chỉ được tham quan nhà máy thủy điện Yaly, bạn có thể mua vé tàu cano để được ngắm nhìn vẻ đẹp mê hồn của dòng sông Se San. Chuyến cano sẽ xuất phát tại điểm hạ lưu của thủy điện Yaly, chạy xuôi theo dòng chảy của con sông Sesan trong suốt 30 phút để du khách có thể hòa mình trong làn gió mát, tiếng nước âm ả và tận hưởng không khí trong lành, vẻ đẹp thanh bình của thiên nhiên.
Với ý nghĩa và vai trò to lớn không chỉ với ngành điện lực mà còn cả ngành du lịch, thủy điện Yaly đã góp phần quan trọng nâng tầm diện mạo và thúc đẩy sự phát triển kinh tế của toàn tỉnh Gia Lai nói riêng và Việt Nam nói chung.
(Thông tin tổng hợp)